Μου δίνεται σήμερα η ευκαιρία να διατυπώσω συγκεκριμένες σκέψεις και προτάσεις σε σχέση με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας και ιδιαίτερα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, που έχουν πληγεί βαρύτατα από την οικονομική κρίση και τον άνισο ανταγωνισμό.
Είναι γνωστό ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη έχουν περιορίσει τις αμυντικές τους δαπάνες, όμως οι σύγχρονες απειλές δεν έχουν μειωθεί. Αντίθετα.
Πέραν των συμβατικών απειλών που δε θα σταματήσουν ποτέ να μας απασχολούν, έχουν προστεθεί τα δισεπίλυτα προβλήματα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, ο κυβερνοπόλεμος, η ανάγκη διαφύλαξης των συνόρων από το οργανωμένο έγκλημα και την παράνομη μετανάστευση και η περιβαλλοντική ασφάλεια.
Οι νέες απειλές, αντιμετωπίζονται με καινοτόμα τεχνολογία, με έρευνα και με ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων. Αυτό το ρόλο επωμίζεται η Αμυντική Βιομηχανία του 21ου αιώνα. Είναι μια εποχή που κανείς δεν περισσεύει και όλοι – κυρίως οι εξειδικευμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις – έχουν να προσφέρουν πολλά.
Η Ευρωατλαντική συνεργασία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ήδη ελληνικές βιομηχανίες συνεργάζονται με αμερικανικές και όχι μόνο με ευρωπαϊκές. Το πλεονέκτημα των ευρωατλαντικών δομών είναι η ποιότητα και η πιστοποίηση, όμως έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα χαμηλότατο κόστος από χώρες με φθηνό εργατικό δυναμικό και αποτελεί πολιτική απόφαση η προσπάθεια ενδυνάμωσης των δομών και στήριξης των επιχειρήσεων στις δυο πλευρές του Ατλαντικού και όχι η φτωχοποίηση του εργατικού μας δυναμικού.
Η χάραξη μιας κοινής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής στο πλαίσιο της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της Ατλαντικής Συμμαχίας, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Με άξονες την εξωστρέφεια, την ανταγωνιστικότητα, την έρευνα και ανάπτυξη, τη διασφάλιση της αλυσίδας εφοδιασμού και τη συνεργασία, θα αναπτυχθεί μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Αμυντική, Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση.
Η εξωστρέφεια επιτυγχάνεται με διείσδυση σε άλλες αγορές με αιχμή του δόρατος την ποιότητα και την εμπειρία. Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία πρέπει να ενισχυθεί. Αυτό αποτελεί κοινή πολιτική επιλογή αλλά και επιταγή των καιρών.
Όμως για ποια Ευρωπαϊκή Βιομηχανία συζητάμε; Αντί μιας συγκεντρωτικής Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας, χρειαζόμαστε συνέργεια και αποκέντρωση ούτως ώστε τα κράτη μέλη να μη έχουν αντικρουόμενες, αλλά συγκλίνουσες ανάγκες και να ενισχύουν ως δίκτυο τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Άμυνας, σύμφωνα με τις αποφάσεις και κατευθύνσεις της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας.
Είναι συνεπώς όχι μόνο επιθυμητή αλλά και εφικτή μέχρι κάποιο βαθμό η αποφυγή επικάλυψης δραστηριοτήτων μεταξύ εταιριών και κρατών της ΕΕ.
Η έρευνα και η ανάπτυξη, με τη σειρά τους, αποτελούν τον μοχλό για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος μέσω καινοτομίας.
Τέλος, η διασφάλιση της εφοδιαστικής αλυσίδας, προϋποθέτει ένα βαθμό αυτονομίας στις εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες, αλλά και τοπικές περιφερειακές συνεργασίες.
Το συγκεκριμένο εγχείρημα πρέπει να υποστηριχθεί από όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ.
Κλειδί της επιτυχίας αποτελεί η περιφερειακή συνεργασία αφού κάθε κράτος έχει αναπτύξει ανάλογα με τις ανάγκες κρίσιμες δυνατότητες και έχει αποκτήσει συγκεκριμένη εμπειρία και συνεπώς συγκριτικό πλεονέκτημα σε διαφορετικούς τομείς.
Η αυτονομία και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων των αμυντικών βιομηχανιών ανά χώρα, με αποφυγή επικαλύψεων στο μέγιστο δυνατό βαθμό, είναι εν κατακλείδι απαραίτητη για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας.
Η Ελλάδα στο εξάμηνο που διανύουμε έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της ανάπτυξης των δυνατοτήτων, το οποίο μαζί με τη στρατηγική θαλάσσιας ασφάλειας για την ΕΕ αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στις προσπάθειες μας και τη μέγιστη προτεραιότητα στην Ημερησία Διάταξή μας.
Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Στρατηγική θα πρέπει να έχει κάποιους άξονες, στους οποίους θα αναφερθώ στη συνέχεια και οι οποίοι επιγραμματικά είναι η ευέλικτη εφαρμογή και όχι η παράκαμψη της κοινοτικής οδηγίας 2009/81, η ανάπτυξη και αξιοποίηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η παραγωγή των προϊόντων διττής χρήσης και βέβαια η θέσπιση κριτηρίων δικαιότερης και αποτελεσματικότερης ανάθεσης κατασκευαστικών έργων.
Οι συνέργειες της άμυνας και της ασφάλειας είναι απόλυτα αυτονόητες και τα προϊόντα διττής χρήσεως πρέπει να αποτελούν την αιχμή του δόρατος μιας εξωστρεφούς αμυντικής βιομηχανίας.
Οι αμυντικές βιομηχανίες πρέπει να ενθαρρυνθούν για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, για να εκμεταλλευτούν τη διάχυση της τεχνογνωσίας από τον ένα τομέα στον άλλο και έτσι να δημιουργήσουν περισσότερες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Παρότι τέτοιες ενέργειες βασίζονται κατά κύριο λόγο στις ίδιες τις αμυντικές βιομηχανίες και εξαρτώνται εν πολλοίς από τη λειτουργία της αγοράς, κοινοτικοί διαρθρωτικοί πόροι καθώς και πόροι έρευνας και ανάπτυξης θα πρέπει να διατεθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Πρέπει επίσης να είναι απόλυτα σεβαστή η οδηγία 81 του 2009 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά να ξεπεραστούν τυχόν προβλήματα. Στόχος παραμένει η καλλιέργεια υγιούς ανταγωνισμού, η διαφάνεια, η παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων, η διατήρηση της ελεύθερης αγοράς και η βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών.
Η Ελλάδα είναι υπέρμαχος αυτών των αρχών και απόδειξη είναι ότι αποτελεί την πρώτη χώρα που υιοθέτησε στο θεσμικό της πλαίσιο την Ευρωπαϊκή οδηγία και στηρίζει απόλυτα τις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας για τη βελτίωση των σχετικών πρακτικών.
Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβαίνει εις βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δεν μπορεί να συμβαίνει εις βάρος της ασφάλειας ανεφοδιασμού των κρατών, δεν μπορεί να συμβαίνει καταστρέφοντας υποδομές και συρρικνώνοντας βιομηχανίες.
Τα υποκατασκευαστικά έργα, οι συμπαραγωγές, η διάθεση κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, η παροχή τεχνογνωσίας και οι εξειδικευμένες παραγωγές πρέπει να κατανέμονται δίκαια.
Μόνο έτσι όλα τα κράτη μέλη θα αναβαθμίζουν το τεχνολογικό τους επίπεδο και την ανταγωνιστικότητά τους και η Ευρώπη θα συγκλίνει. Πρέπει να τονισθεί ότι δεν πρέπει οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να περιορίζονται απλά σε ρόλο υποκατασκευαστή. Πρέπει να διαφοροποιήσουν το ρόλο τους και να γίνουν κύριοι παραγωγοί συγκεκριμένων εξειδικευμένων προϊόντων.
Η πρόσβαση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην αλυσίδα των προμηθειών αμυντικού υλικού είναι καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη και ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας, η οποία μπορεί να είναι, κάτω από προυποθέσεις, αληθινός χρυσός.
Είναι πεποίθησή μου ότι τα κριτήρια αναδοχής μέρους των μεγάλων συμβάσεων που ανατίθενται σε μεγάλες βιομηχανίες, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μόνο τεχνοκρατικά.
Θα πρέπει να είναι και γεωγραφικά. Θα πρέπει να είναι και πολιτικά. Οι βιομηχανίες της ΕΕ δεν είναι αντίπαλοι, είναι συνέταιροι και πρέπει να δρουν ανάλογα, αν επιθυμούμε η Ευρωπαϊκή Βιομηχανική βάση να είναι ποσοτικά συγκρίσιμη και ποιοτικά ανώτερη από άλλες.
Οικονομικά, στρατιωτικά και κυρίως πολιτικά η ΕΕ οφείλει να περάσει ένα καθαρό μήνυμα ισχύος δια της συνεργασίας. Δεν έχουμε καμία πρόθεση ή διάθεση να διολισθήσουμε σε μια Ευρώπη προμηθευτών και μια άλλη Ευρώπη αγοραστών.
Αυτό απέχει πολύ από το όραμά μας για μια ενωμένη Ευρώπη, μια Ευρώπη των λαών, της ασφάλειάς τους και της αλληλεγγύης, μια Ευρώπη των αξιών, με σχέσεις ισοτιμίας και αλληλοσεβασμού και όχι εξάρτησης.
Κυρίες και κύριοι, σε καθαρά πολιτικό επίπεδο, πρέπει να ληφθεί υπόψη πέραν του επιχειρησιακού χαρακτήρα των αμυντικών βιομηχανιών και των μικρομεσαίων τους επιχειρήσεων και το θέμα της ανεργίας.
Δεν φθάνει μόνο να ανασχέσουμε την οικονομική κρίση. Αυτό οι Ευρωπαίοι και περισσότερο από όλους οι Έλληνες το κατορθώσαμε μέσα από θυσίες, αγώνες και κοινωνικά προβλήματα.
Η ανάπτυξη την οποία επιθυμούμε, σχεδιάζουμε και θα πετύχουμε τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ, περνάει μέσα από θέσεις εργασίας και η δημιουργία αυτών των θέσεων εργασίας εξαρτάται από την ύπαρξη και υγιή λειτουργία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Όταν αυτές κατορθώσουν και αναπτύξουν κρίσιμες δυνατότητες θα αποτελέσουν κινητήριο μοχλό της συνολικής οικονομίας. Όμως πρέπει να τους παρέχουμε την πολιτική ασπίδα έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού από τους κολοσσούς της Αμυντικής Βιομηχανίας και να διασφαλίσουμε την προαναφερθείσα δίκαια κατανομή έργου.
Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να είναι θεατές των εξελίξεων, αλλά διαμορφωτές τους. Η συνεργασία των Αμυντικών Βιομηχανιών υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Αμυντικού Οργανισμού και η συνεργασία με φορείς έρευνας στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, όπως τα πανεπιστήμια και σημαντικά ερευνητικά κέντρα αποτελεί μονόδρομο για το μέλλον της Αμυντικής Βιομηχανίας.
Αντιλαμβανόμαστε ότι ειδικά στην ΕΕ, σημαντικό ρόλο για την υλοποίηση αυτής της σκέψης έχει η αξιοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων. Η προσέλκυση επενδύσεων στην αμυντική βιομηχανία και τεχνογνωσία και η δημιουργία πολυεθνικών συνεταιριστικών προγραμμάτων, περνάνε μέσα από μια κοινή ευρωπαϊκή αντίληψη, περνάνε μέσα από μια ενωμένη Ευρώπη με συναντίληψη.
Μετά την Ουκρανική κρίση, αλλά και τις αλυσιδωτές αιματηρές αραβικές εξεγέρσεις από τη Λιβύη έως το Συριακό εμφύλιο, αντιλαμβανόμαστε ότι για τις περιοχές που βρίσκονται εγγύτερα τους, αποτελεί ζωτικής σημασίας επιλογή η ενίσχυση των υποδομών στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Τόσο η φύλαξη των συνόρων, όσο και η διεξαγωγή επιχειρήσεων στις περιοχές αυτές απαιτεί ασφάλεια εφοδιασμού που επιτυγχάνεται ή τουλάχιστον διευκολύνεται με υποστήριξη εκ του σύνεγγυς. Συνεπώς, οι βιομηχανικές υποδομές των πλησιέστερων χωρών παίζουν πρωτεύοντα ρόλο και η βελτίωσή τους αποτελεί κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον.
Πέραν του γεωγραφικού κριτηρίου, σημαντικό είναι και το πολιτικό κριτήριο. Αυτό αφορά τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ των κρατών, τις ισορροπίες μεταξύ των μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τις ισορροπίες μεταξύ των καθαρά αμυντικών βιομηχανιών και όσων παράγουν προϊόντα διττής χρήσης. Κανένας δε δικαιούται να αποκλείει τους άλλους και η συμμετοχή όλων ενδυναμώνει το τελικό αποτέλεσμα και βελτιώνει τα τελικά προϊόντα.
Κυρίες και Κύριοι, η κρίση που έπληξε τη χώρα μας, την ΕΕ και ως ένα βαθμό ολόκληρο τον κόσμο αποτελεί ταυτόχρονα και ευκαιρία για να καταπολεμήσουμε παθογένειες του παρελθόντος και για να δημιουργήσουμε ή αν προτιμάτε να ολοκληρώσουμε το όραμα μιας ενωμένης Ευρώπης.
Οι Αμυντικές Βιομηχανίες και κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να μας δείξουν το δρόμο της συνεργασίας, το δρόμο της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, το δρόμο της ανάπτυξης.
Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια: